2008 yılı  Ay  tutulması  safhaları.

(Kaynak: Anthony Ayiomamitis /syfy.com)

Hemen  heyecanlanmayın… Ülkemizden  gözlenemeyecek…!

Yine  de, ABD’de  yaşayan  okuyucularımız, uygun  bir  konuma  giderek, bu  olayı detaylı  olarak  gözleyebilir; fotoğraflayabilir…

“Tutulma” olayı, gerçekte,  bir  perdeleme / gölgeleme… Diğerinin  görünmesini  kısmen  veya  tamamen  engelleme  olayı…

Güneş  tutulması (solar  eclipse), Ay’ın  Güneşin  görünmesini  kısmen  veya  tamamen  engellemesi…

Güneşin  görünür  çapının  Ay’ınkinin  dörtyüz  katı  kadarken, Güneşin  Dünyaya  uzaklığının  Ay’ın  Dünyaya  uzaklığının  dörtyüz  katı  kadar  olması, bu ilginç  gök  olayının  gerçekleşmesini  mümkün  kılmakta…  Bazı  özel  zamanlarda, Ay  Güneş  diskini-neredeyse-tamamen  kapatabilmekte…

Bu  durum  gerçekleştiğinde, Güneş  radyasyonunun (ışımasının)  Dünyaya  ulaşması  bir  süreliğine  engellendiğinden,  gözlem  yapılan  bölgede  hava  hissedilir  derecede  serinlemekte  ve kararmakta…

Eğitimli / bilinçli  gözlemciler  için   zevk  alınacak  bu  hoş  olay, astronomi  hakkında yeterli  bilgisi  mevcut  olmayan  insanları  çağlar  boyunca  korkuttu… Bu (geçici)  tutulmaya  son  vermek  için (rahmetli  Ninem  gibi)  teneke  çalanlar, havaya  tüfek  ateşleyenler,…  oldu…(Hâlâ  da  olmakta…!)

Güneş  tutulması, Ay’ın  düzgün-dairesel  diski  sebebiyle, zevkli  bir  görüntü  sergiler… Ancak, Ay tutulmasında, Dünyanın Ay’ın  yüzeyine  düşen  gölgesi  bu  kadar  kesin  hatlı  olamadığından, Ay  tutulması  fazla  ilgi  çekmez… Gece  gökyüzünde  görmeye  alışık  olduğumuz  bulutlar, zaman  zaman, Ay  tutulmasına  benzer  görüntüler  de  oluşturabildiğinden, Ay  yüzeyinde  gözlenecek  kısmi  kararmanın  Ay  tutulmasından  mı,  yoksa,  bir  bulut  sebebiyle  mi  meydana  geldiğini  (önceden  haberdar  olmayan)  gözlemcilerin  çoğu   ayırdedemez…!  Diğer  taraftan,  Ay  tutulmasının teleskopla  gözlenmesinin  de  bir  avantajı olmaz…

Bu  yazıya  eklenen  bir  fotoğraf  serisi, Ay yüzeyine  düşen  gölgenin  çemberselliğini  açıkça ortaya  koymakta…

Yazının  başında  da  belirtildiği  gibi, 21  Ağustos  2017  tarihinde  gerçekleşecek  Güneş  tutulması  ABD’nin  büyük  bir  bölümünden  gözlenebilecek…  Ülkemizden  gözlenemeyecek… Astronomlar,  bu  tutulmanın ender  güzellikte  gerçekleşeceğini  söylemekte…

Ay  ve  Güneş  tutulmalarının  iki  hafta  kadar  aralıkla  birbirini  izlemesi  de,  Dünya-Ay  yörünge  düzlemlerinin   sebep  olduğu  bir  sürpriz… (7 Ağustos  2017  tarihinde  gerçekleşen  Ay  tutulması  bu  yüzdendi…!

Roma  üzerinde  kısmî  Ay  tutulması.

(Kaynak: Gianluca Masi)

Gökyüzü  meraklıları, Dünyanın  düz  mü, yoksa,  yuvarlak  mı  olduğunun  tartışıldığı  dönemlerde, Ay  tutulmalarını dikkatle  gözleyerek,  Dünyanın  yuvarlak  olduğu  hususunda  ilk  izlenimleri  edinmiş  olmalı…

Gerçekte, Ay  tutulmasını  beklemeden,  Dünyanın  yuvarlak  olduğunu  açık  bir  arazide  gerçekleştirilecek  çok  basit  gözlemlerle  de  anlamak  mümkün… (Yeterince  bilinen…gemi direğinin  ufukta  görünme…kaybolma  olayı…!)

Yararlanılan  Kaynaklar:

http://www.syfy.com/syfywire/half-a-lunar-orbit-to-go-before-the-solar-eclipse-in-the-meantime-heres-a-lunar-eclipse