Ay’da, su (buzu) barındırması olası, mavi alanlar.
(Kaynak: NASA/GSFC/universetoday.com)
Universetoday.com’da 1 Haziran 2016 tarihinde yayımlanan bir yazı bu konuya ışık tutuyor…
Ay kraterlerinin dibinde su buzunun bulunabileceği, daha 1960’larda ileri sürülmüştü…
Özellikle son yıllarda gerçekleştirilen araştırmalar, Ay’ın Güneş görmeyen kraterlerinin dibinde su buzunun varlığını ortaya koydu…
Ay’da mevcut olan bu suyun kaynağının kuyrukluyıldızlar mı yoksa asteroidler mi olduğu hususu ise, uzun zamandır tartışma konusuydu…
İngiltere, ABD ve Fransa’dan bilim insanları, Ay’da mevcut suyun büyük bir kısmının, Ay’a (ve Dünyaya) milyarlarca yıl önce çarpan göktaşları (asteroid parçaları) tarafından taşındığı sonucuna vardı…!
Araştırmacılar, 2008 yılında, Ay’dan getirilen taş ve toprak numuneleri (Ay toprağı, elbette ki, Dünya toprağından oldukça farklı !) üzerinde gerçekleştirdikleri incelemeler sonunda, Ay’dan getirilen volkanik cam taneciklerinin milyonda-kırkaltı oranında su molekülü barındırdığını belirlediler…
Daha sonraki dönemde Ay yüzeyini inceleyen “Lunar Reconnaissance Orbiter” (LRO) ve “Lunar Crater Observation and Sensing Satellite” (LCROSS), Ayın güney kutbu bölgesindeki kraterlerin içinde bol miktarda su buzunun varlığını belirledi…!
Ay yüzeyinin altında da suyun mevcut olduğu, ilk olarak, Hindistanın Chandrayaan-1” aracı tarafından belirlendi…Bu araçla gerçekleştirilen ölçümlerde, Ayın iç bölgelerindeki suyun miktarının Ay yüzeyinde belirlenenin milyon katı kadar (bol) bulunduğu anlaşıldı…!
Bu bolca su nereden gelmişti…?
Daha önceki teorik çalışmalar, bu suyun Ayın Dünyadan (4.5 milyar yıl önceki) kopma sürecinde, Dünyadan taşınmış olabileceğini ileri sürmekteydi…! Dünya ve Ay’daki su molekülü izotopları bu teoriyi doğrular nitelikteydi…
Ancak, bu sürecin Ay’da varlığı belirlenen su miktarının tamanmını açıklamaya yetmeyeceğini ileri sürenler de mevcuttu…! Dr. David A. Kring bunlardan biriydi…
Dr. Kring’e göre, Ay taşları ile bilinen kuyrukluyıldızların hidrojen-döteryum (ağır hidrojen) oranları karşılaştırıldığında, Ay’ın iç katmanlarında varlığı belirlenen suyun (carbonaceous chondrite-type) meteorit kaynaklı olduğu sonucuna vardılar…
Dr. King, Dünya-Ay sistemine yakından dolanan bazı asteroidlerden Dünyaya düşen parçalarda %20’ye varan oranda su bulunduğunun belirlendiğini söylüyor… Bu gök taşları, 4.5-4.3 milyar yıl kadar önce, gerek Dünyaya ve gerekse Ay’a bu suyu taşımış olmalı…!
Su, Mars gibi, Ay’da insan barındırabilmek için olmazsa olmaz bir ihtiyaç… Bu sebeple, Ay’da su araştırmaları artan bir hızla devam edecek görünüyor…!
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.youtube.com/watch?v=qYW4rTrAA5I
http://www.universetoday.com/129173/scientists-identify-source-moons-water/
