(Learjet 35A ‘nın son uçuşu.
(Kaynak: Aviationweek.com)
“Aviationweek.com”da 27 Nisan 2016 tarihinde yayımlanan bir yazıda, 19 Kasım 2013 tarihinde, kalkışı takiben denize düşen Learjet 35A uçak kazasının bulguları açıklandı…!
ABD Kaza İnceleme Yetkilisi NTSB’nin gerçekleştirdiği incelemeler sonunda, bu kazaya, uçakta ortaya çıkan sistem arızasının yanında, uçuş ekibinin yetersizliğinin de katkıda bulunduğu belirlendi…!
Kısaca, Learjet 35A, 19 kasım 2013 tarihinde, kalkıştan üç dakika kadar sonra Fort Lauderdale-Hollywood uluslararası hava alanı açıklarında denize düştü…
Yapılan araştırmalara göre, bu kazanın ana sebebi, sol motor itki-saptırıcısının (thrust reverser), bilinmeyen bir sebeple, uçuş esnasında açılmış olmasıydı… (Bu sistem, uçağın piste inişini takiben, yavaşlatmak için-fren olarak- kullanılır…)
Yine araştırma heyetine göre, gerek kaptan pilot ve gerekse yardımcı pilot, meydana gelen bu “acil” (emergency) durum”dan sonra, uçağa bilinçli bir şekilde müdahale edememişti…! Yardımcı pilot, uçağa bu gibi durumlarda kumanda edebilecek ve/veya kaptan Pilota yardımcı olabilecek seviyede kalifiye değildi… Kaptan pilot, bu tip uçaklarda yeterince tecrübeli olmasına (tecrübeli olduğu beyan edilmesine) rağmen, uçak sistemlerinde meydana gelen arızayı sağlıklı olarak değerlendirememiş ve doğru müdahaleyi zamanında yapamamıştı…!
Kazanın meydana geldiği saatlerde meteorolojik şartlar uçuş için uygundu… Ancak, uçuş ekibinin arızayı doğru değerlendirememesi sebebiyle, uçağın kalktığı hava alanına geri döndürülmesi mümkün olamadı…Bu kazada, iki pilotla birlikte, uçakta bulunan iki sağlık personeli de hayatını kaybetti…!
Yapılan incelemede, uçağın denize çarptığı anda, her iki motorun da maksimum güçte çalışmakta olduğu belirlendi… (Normal şartlarda, arızanın meydana geldiği sol motorun gücünün minimuma indirilmiş veya durdurulmuş olması gerekirdi…!)
NTSB Heyetinin yaptığı kayıt incelemelerinde, Meksika kökenli pilotların uçuş eğitimlerinde önemli kayıt / belge ve beyan aksaklıkları belirlendi…
Araştırmacılar, ayrıca, kazayla sonlanan uçuşta pilotların hiç çeklist kullanmadığını ve birbiri ile koordinede bulunmadığını belirlemiş…!
Araştırmacılar, enkaz üzerinde gerçekleştirdikleri incelemede, “İtki Saptırıcı” (Thrust Reverser) Sistemi kumanda svicinin “EMER STOW” (acil kapat/kapatılmış) pozisyonda olmadığını belirlemiş…! (Pilotlar, acil durum çeklisini doğru şekilde kullanabilmiş (izleyebilmiş) olsaydı, arızanın ortaya çıktığı sol motorun fren sistemini, bu sivice kumanda ederek, kapatmaları / kapatma teşebbüsünde bulunmaları gerekirdi…)
Araştırmacılar, meydana gelen motor-ilişkili arızaya rağmen, “motor arızası acil durumu” prosedürünün kullanılması halinde, uçağın sağ motorunun sağladığı güçle, bu uçağın yere indirilmesinin mümkün olabileceği sonucuna varmış…
*
Meydana gelen bu kaza, yakın tarihli bir kaza…
Ticari Hava Taşımacılığında kullanılan uçak sayıları hızla artarken, uçuş ekibi (pilot) ihtiyacı nasıl karşılanıyor…? Geçmişte alınmış sertifikalar, belgeler, uçuş kayıtları, uçuş eğitimi veren kuruluşların yeterliliği ( uçak-ekipman imkanları,…) yeterince denetlenebiliyor mu…?
Yakın gelecekte benzer kazalarla karşılaşılabilir mi…?
Üzerinde düşünülmesi gereken bir konu…!
Yararlanılan Kaynak:
